حنجره عضوی در جلو گردن شما است. به این عضو همچنین جعبه صوتی گفته می‌شود که با حدود 5 سانتی‌‌‌‌‌متر طول و 5 سانتی‌متر عرض در بالای نای (Trachea) قرار دارد. در زیر و پشت حنجره نیز، مری قرار گرفته است.

حنجره دارای دو لایه ماهیچه است که تارهای صوتی را تشکیل می‌دهد. غضروف جلو حنجره را گاهی سیب آدم (Adams Apple) می‌‌‌‌‌گویند.

حنجره سه بخش مهم دارد:

• قسمت بالای حنجره.
• خود حنجره که در وسط قرار دارد و تارهای صوتی را شامل می‌شود.
• قسمت پایین حنجره در انتها قرار دارد که به نای متصل است.

حنجره نقش مهمی در تنفس، فرو دادن غذا، و حرف زدن دارد. حنجره مانند یک سوپاپ بر روی نای عمل می‌کند. این سوپاپ باز و بسته می‌شود تا اجازه تنفس، بلع غذا و حرف زدن را به فرد بدهد:

• تنفس: هنگامی‌که فرد تنفس می‌کند، تارهای صوتی استراحت می‌کنند و باز می‌شوند، و زمانی‌که فرد نفس خود را نگه می‌دارد تارهای صوتی محکم بسته می‌شوند.
• بلع غذا: حنجره از نای مراقبت می‌کند. زمانی‌که غذا را فرو می‌دهید، یک لایه به نام اپی‌گلوت ورودی حنجره را می‌پوشاند تا مانع ورود غذا به ریه شود. غذا از طریق مری وارد معده می‌شود.
• صحبت کردن: حنجره تولید صوت می‌کند. زمانی‌که حرف می‌زنید، تارهای صوتی شما محکم بسته شده و بسیار به هم نزدیک می‌شوند. هوا از شش به لابه‌لای آنها رانده شده و باعث لرزش آنها می‌شود. این اتفاق باعث ایجاد صوت می‌شود. زبان، لب‌ها، و دندان‌ها، این صدا را تبدیل به واژگان می‌کنند.

سرطان چیست؟

سرطان در سلول‌ها که عامل اصلی تشکیل بافت هستند، ظاهر می‌شود. بافت‌ها اعضای بدن را می‌سازند. به‌طور طبیعی، سلول‌ها رشد کرده و هنگامی‌که بدن به سلول‌های جدید نیاز دارد، تقسیم شده و سلول جدید تولید می‌کنند. وقتی سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.

گاهی این فرآیند منظم، اشتباه پیش می‌رود. سلول‌های جدید زمانی‌که بدن به آنها نیاز ندارد تشکیل می‌شوند و سلول‌های پیر وقتی ‌که باید بمیرند، از بین نمی‌روند. این سلول‌های اضافه تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهند که به رشد زائد و یا تومور معروف است. رشد زائد در ناحیه حنجره، ندول (Nodules) و یا پولیپ (Polype) نامیده می‌شوند. باید دانست که تمام تومورها سرطانی نیستند.

تومورها خوش‌خیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) هستند:

• تومور خوش‌خیم سرطانی نیست.
• آنها معمولاً کشنده نیستند.
• تومورهای خوش‌خیم را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان برداشت و به‌ندرت دوباره رشد می‌کنند.
• سلول‌های تومور خوش‌خیم به بافت‌های اطراف خود و یا دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند.

تومورهای بدخیم، سرطانی هستند.

• آنها عموماً جدی‌تر بوده و ممکن است زندگی را تهدید کنند.
• تومورهای بدخیم را می‌توانند بر‌دارند، اما احتمال دارد که دوباره رشد کنند.
• سلول‌های تومور بدخیم به بافت‌ها و ارگان‌های اطراف هجوم می‌برند و به آنها آسیب می‌رسانند. همچنین، سلول‌های سرطانی، گاهی از تومور بدخیم جدا شده و وارد جریان خون و یا دستگاه لنفاوی می‌شوند. به همین طریق است که سلول‌های سرطانی از سرطان اولیه(تومور اولیه) جدا شده و گسترش پیدا می‌کند و در دیگر اعضا، تومور جدید تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. گسترش سرطان را متاستاز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. انواع مختلف سرطان، تمایل به گسترش به قسمت‌های مختلف بدن دارند.

سرطان حنجره می‌تواند در هر بخشی از حنجره به‌وجود بیاید. بسیاری از سرطان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حنجره در دهانه حنجره شروع می‌شوند. دیواره‌های داخلی حنجره با سلول‌هایی به نام سلول‌های سنگفرشی پوشیده شده است که تقریباً تمام سرطان‌های حنجره در این سلول‌ها شروع می‌شود. این سرطان‌ها به کارسینوم (سرطان) سلول سنگفرشی معروف است.

اگر سرطان حنجره گسترش پیدا کند (متاستاز)، سلول‌های سرطانی اغلب در غدد لنفاوی اطراف در ناحیه گردن پخش می‌شوند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند به پشت زبان، دیگر قسمت‌های گلو و گردن، ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، و دیگر قسمت‌های بدن گسترش یابند. هنگامی‌که این امر اتفاق بیفتد تومور جدید از همان نوع سلول‌های غیرطبیعی تومور اولیه در حنجره است. برای مثال، اگر سرطان حنجره به ریه گسترش پیدا کند، سلول‌های سرطانی ریه در واقع سلول‌های سرطانی حنجره‌ای هستند. به این بیماری، سرطان متاستاتیک حنجره، و نه سرطان ریه، گفته می‌شود. این سرطان به شیوۀ سرطان حنجره و نه سرطان ریه درمان می‌شود. پزشکان گاهی به این تومور جدید بیماری «دوردست» می‌گویند.

سرطان حنجره: چه کسی در معرض خطر است؟

هیچ‌کس علت دقیق به‌وجود آمدن سرطان حنجره را نمی‌داند. پزشکان به‌ندرت می‌توانند توضیح دهند که چرا یک فرد به این بیماری مبتلا می‌شود ولی دیگری نمی‌شود. اما ما به یقین می‌دانیم که سرطان حنجره مسری نیست، یعنی از کسی به کسی سرایت نمی‌کند. کسانی که دارای عوامل خطرزای خاص هستند به نسبت دیگران بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. عامل‌ خطرزا هر چیزی است که احتمال ابتلای فرد را به بیماری بیش‌تر می‌کند.

مطالعات، عوامل خطرزای زیر را در مورد ابتلا به این بیماری مشخص کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند:

• سن: سرطان حنجره اکثر اوقات در افراد بالای 55 سال اتفاق می‌افتد.
• جنسیت: مرد‌ها چهار برابر بیش‌تر از زنان در خطر ابتلا به سرطان حنجره هستند.
• استعمال دخانیات: سیگاری‌ها بسیار بیش‌تر از غیر سیگاری‌ها در معرض ابتلا به سرطان حنجره هستند. این خطر برای سیگاری‌هایی که الکل زیاد مصرف می‌کنند بیش‌تر است.

کسانی که کشیدن سیگار را ترک می‌کنند خطر ابتلا به سرطان حنجره و نیز سرطان ریه، دهان، لوزالمعده (پانکراس)، مثانه، و مری را بسیار در خود کاهش می‌دهند. همچنین ترک سیگار احتمال این را ‌که شخص مبتلا به سرطان حنجره دچار سرطان دومی در سر و یا ناحیۀ گردن شود کاهش می‌دهد. (سرطان حنجره بخشی از گروهی از سرطان‌ها به نام سرطان‌های سر و گردن است.)

• الکل: آنها که الکل مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند بیش‌تر از غیر‌الکلی‌ها در معرض ابتلا به سرطان در ناحیۀ حنجره هستند. این خطر با میزان الکل مصرفی افزایش پیدا کند. اگر فرد علاوه بر الکل، دخانیات نیز مصرف کند، خطر ابتلا نیز افزایش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
• پیشینۀ خانوادگی سرطان سر و گردن: تقریباً یک نفر از چهار نفری که یک بار دچار سرطان سر و گردن شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، برای بار دوم هم به سرطان سر و گردن اولیه دچار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.
• شغل: کارگرانی که در معرض بخار اسیدسولفوریک و یا نیکل هستند خطر ابتلا به سرطان ناحیۀ حنجره در آنها بیش‌تر است. همچنین، کار کردن با پنبه نسوز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. کارگرانی که با پنبه نسوز سروکار دارند بایستی از قوانین ایمنی و کار پیروی کنند تا مانع استنشاق رشته‌های پنبه نسوز شوند. دیگر مطالعات نشان می‌دهد داشتن ویروس‌های خاص و یا کمبود ویتامین A در رژیم غذایی احتمال خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش می‌دهد. عامل خطرزای دیگر داشتن بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD (Gastroesophageal Reflux Disease است که باعث می‌شود اسید معده به داخل مری برگردد.

البته اکثر کسانی که دارای این عوامل خطرزا هستند مبتلا به سرطان حنجره نمی‌شوند. اگر نگران احتمال ابتلا به سرطان حنجره هستید، بایستی نگرانی خود را با پزشک در میان بگذارید، او ممکن است شیوه‌هایی را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری و برنامۀ مناسبی را برای انجام معاینات عمومی به شما توصیه کند.

علائم سرطان حنجره:

علائم سرطان حنجره اساساً بستگی به اندازه تومور و محل آن در حنجره دارد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زبری صدا و دیگر تغییرات صوتی.
• پیدایش توده‌ای در گردن.
• سوزش گلو و یا احساس اینکه چیزی در گلوی شما گیر کرده است.
• سرفه‌ای که برطرف نمی‌شود.
• مشکلات در تنفس.
• بوی بد دهان.
• گوش درد.
• کاهش وزن.

این علائم ممکن است در اثر سرطان و یا دیگر مشکلات کم‌اهمیت‌تری باشد، و فقط این پزشک است که می‌تواند این امر را با اطمینان به شما بگوید.

تشخیص بیماری:

اگر علائم سرطان حنجره را در خود دارید، پزشک ممکن است برخی و یا تمامی معاینات زیر را برای شما انجام دهد:

• معاینۀ فیزیکی: پزشک گردن شما را لمس کرده و تیروئید، حنجره، و غدد لنفاوی را برای یافتن توده‌های غیرطبیعی و یا تورم بررسی می‌کند و برای معاینۀ گلو، زبان فرد را به پایین فشار می‌دهد.
• آندوسکوپی غیرمستقیم: پزشک با استفاده از یک آیینه کوچک با دستة بلند انتهای گلو را معاینه می‌کند تا وجود نواحی غیرطبیعی را بررسی کرده و ببیند آیا تارهای صوتی آنگونه که باید حرکت می‌کنند یا نه. این آزمایش درد ندارد اما پزشک ممکن است در ناحیه گلو بی‌حسی موضعی ایجاد کند تا مانع حالت تهوع شود. این معاینه در مطب پزشک انجام می‌شود.
• آندوسکوپی مستقیم: پزشک لوله‌ای باریک و مجهز به نور به نام دستگاه مخصوص معاینۀ حنجره را از طریق بینی یا دهان وارد می‌کند، و همین که لوله وارد گلو شد، پزشک امکان می‌یابد نواحی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را که توسط آیینه دیده نمی‌شوند معاینه کند. بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌حسی موضعی، میزان ناراحتی فرد را کاهش داده و مانع احساس تهوع می‌شود. همچنین برای کمک به آرامش فرد، گاهی به او داروی مسکن می‌دهند. پزشک در صورت لزوم از بیهوشی عمومی جهت معاینه بیمار استفاده می‌کند. این معاینه در مطب پزشک، درمانگاه، و یا بیمارستان انجام می‌شود.
• سی‌.تی.‌اسکن: یک دستگاه اشعه ایکس که به کامپیوتر متصل است یک رشته عکس‌های دقیق از ناحیۀ گردن می‌گیرد. گاهی رنگ مخصوصی به بیمار تزریق می‌شود تا حنجره در عکس‌ها واضح‌تر نشان داده شود. پزشک از طریق نتایج سی.‌تی‌.اسکن، به تومورهای ناحیۀ حنجره و یا قسمتی دیگر از گردن پی می‌برد.
• نمونه‌برداری: اگر معاینه‌ای نواحی غیرطبیعی را نشان دهد، پزشک ممکن است نمونۀ کوچکی از بافت را بردارد. به برداشتن بافت جهت بررسی سلول‌های سرطانی نمونه‌برداری می‌گویند. برای انجام نمونه‌برداری به بیمار بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند و پزشک نمونه‌هایی از بافت را از طریق دستگاه مخصوص معاینۀ حنجره برمی‌دارد. سپس آسیب‌شناس بافت‌ها را برای بررسی سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ معاینه می‌کند. نمونه‌برداری تنها راه مطمئن برای آگاهی از این امر است که آیا یک تومور، سرطانی است یا خیر.

اگر نمونه‌برداری لازم باشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید سؤال‌های زیر را از پزشک بپرسید:

• به چه نوع نمونه‌برداری نیاز دارم؟ چرا؟
• نمونه‌برداری چقدر طول خواهد کشید؟ آیا در طی آن هوشیار خواهم بود؟ و درد دارد یا نه؟
• بعد از چه مدتی از نتایج آن مطلع خواهم شد؟
• خطری وجود دارد؟ احتمال عفونت و یا خونریزی بعد از نمونه‌برداری چقدر است؟
• اگر مبتلا به سرطان باشم، چه کسی دربارۀ درمان با من صحبت خواهد کرد؟ چه موقع؟

مرحله‌بندی:

جهت برنامه‌ریزی بهترین درمان، پزشک باید مرحله، یا میزان پیشرفتِ بیماری را بداند. مرحله‌بندی تلاش دقیق جهت پی بردن به این امر است که آیا سرطان گسترش یافته و اگر چنین است، به کدام قسمت‌های بدن رسوخ کرده ‌است. پزشک به‌منظور آگاهی از اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی، دیگر نقاط گردن و یا مکان‌های دورتر گسترش یافته یا نه، از اشعه ایکس، سی.‌تی.‌اسکن، و یا ام.آر.آی استفاده می‌کند.

درمان:

مبتلایان به سرطان حنجره اغلب می‌خواهند نقش فعالی در تصمیم‌گیری جهت مراقبت پزشکی خود داشته باشند. این امر طبیعی است که فرد بخواهد بداند چه کارهایی می‌تواند برای بیماری و گزینه‌های درمانی خود انجام دهد،لکن ضربۀ روحی و فشار عصبی (استرس) بعد از تشخیص سرطان ممکن است باعث شود آنچه را که می‌خواهید از پزشک خود بپرسید یادتان برود. موارد زیر چند پیشنهاد است که شاید برای شما مفید باشد:

• فهرستی از سؤالات خود آماده کنید.
• هنگام ملاقات با پزشک از گفته‌های او یادداشت‌ بردارید.
• از پزشک بپرسید آیا می‌توانید صدای او را ضبط کنید.
• از یکی از اعضای خانواده و یا دوستان خود بخواهید که هنگام ملاقات با پزشک شما را همراهی کند.

پزشک ممکن است که شما را به یکی از متخصصین معرفی کند که سرطان حنجره را درمان می‌کند، مثلاً جراح، متخصص گوش و حلق و بینی، و یا رادیوتراپیست- انکولوژیست.خودتان هم می‌توانید از پزشک تقاضای ارجاع کنید. درمان معمولاً طی چند هفتة اول بعد از تشخیص شروع می‌شود. معمولاً، زمان کافی برای صحبت با پزشک دربارۀ گزینه‌های درمان، گرفتن نظر دوم، و آگاهی بیش‌تر از بیماری قبل از تصمیم‌گیری دربارۀ درمان وجود دارد.

گرفتن نظر دوم:

قبل از شروع درمان، بیمار ممکن است بخواهد که دربارۀ تشخیص بیماری و برنامۀ‌ درمان نظر دومی نیز دریافت کند. برخی شرکت‌های بیمه تقاضای نظر دوم می‌کنند، دیگر شرکت‌ها ممکن است در صورتی‌که بیمار و یا پزشک تقاضای نظر دوم کند، آن‌را تحت پوشش قرار دهند.

شیوه‌های متعددی جهت پیداکردن پزشکی برای گرفتن نظر دوم وجود دارد:

• پزشک ممکن است که شما را ارجاع داده و یا ممکن است خودتان تقاضای رجوع به یک و یا چند متخصص دیگر را بکنید. در مراکز سرطان، چندین متخصص اغلب در قالب یک گروه با هم همکاری می‌کنند. این گروه ممکن است شامل جراح، رادیوتراپیست - آنکولوژیست، و یا هماتولوژیست - آنکولوژیست. آسیب‌شناس گفتاری، و متخصص تغذیه باشد. در برخی مراکز سرطان، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید همۀ آنها را در یک روز ملاقات کنید.
• با مراجعه به پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسة تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) می‌توانید به مراکز درمانی و همچنین پزشکان متخصص در این زمینه دسترسی پیدا کنید.

آماده ‌شدن برای درمان:

پزشک گزینه‌های درمانی و نتایج مورد انتظار از هر گزینه را برای شما تشریح می‌کند. ممکن است بخواهید بدانید که درمان چگونه چهره، نفس کشیدن، و صحبت‌کردن شما را عوض خواهد کرد. شما و پزشکتان می‌توانید برای ایجاد یک برنامه درمانی که مطابق با نیازها و ارزش‌های شخصی شماست همکاری کنید.

گزینه درمان به تعدادی از عوامل از قبیل وضعیت عمومی سلامت بیمار، اینکه سرطان در کجای حنجره شکل گرفته، اندازه تومور، و اینکه آیا سرطان گسترش یافته‌ یا نه، بستگی دارد.

اگر سیگار می‌کشید، یک کار خوب در جهت آمادگی برای درمان، ترک سیگار است. مطالعات نشان داده‌ است که درمان در افراد غیرسیگاری موفق‌تر عمل کرده‌است. برای دستیابی به راهنمای ترک سیگار می‌توانید به آدرس www.ncii.ir مراجعه کنید. ممکن است بخواهید با پزشک خود دربارۀ شرکت در یک پژوهش بالینی، که مطالعه تحقیقاتی پیرامون شیوه‌های جدید درمان است، صحبت کنید. پژوهش‌های بالینی گزینه مهمی هستند. بیماران که به پژوهش‌ها می‌پیوندند جزء اولین کسانی هستند که این امکان را دارند که از درمان جدیدی که در تحقیقات اولیه امید‌بخش بوده‌اند بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند شوند. این بخش در «امیدبخشی تحقیقات سرطان» اطلاعات بیش‌تری را دربارۀ تحقیقات در حال انجام ارائه می‌دهد.

اینها سؤال‌هایی است که قبل از شروع درمان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید از پزشک بپرسید:

• سرطان کجا قرار گرفته و آیا گسترش یافته‌است؟
• گزینه‌های درمانی من چیست؟ کدام را برای من توصیه می‌کنید؟ چرا؟
• فواید هر درمان کدام است؟
• خطرات و عوارض جانبی احتمالی هر درمان چیست؟
• بعد از درمان از لحاظ ظاهری چطور به ‌نظر خواهم رسید؟
• بعد از درمان چگونه حرف خواهم زد؟ آیا نیاز دارم که گفتار درمانی هم بکنم؟
• آیا در خوردن دچار مشکل خواهم شد؟
• آیا نیاز خواهم داشت که فعالیت‌های روزانه‌ام را تغییر دهم؟
• چه موقع می‌توانم سرکار برگردم؟
• هزینه احتمالی درمان چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه این هزینه را پوشش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد؟
• آیا پژوهش بالینی برای من مناسب خواهد بود؟ آیا می‌توانید در پیدا کردن آن به من کمک کنید؟
• هر چند وقت یکبار به معاینه عمومی نیاز دارم؟

لازم نیست که همۀ سؤال‌ها را در یک جلسه بپرسید و یا پاسخ تمام آنها را بفهمید. فرصت‌های دیگری هم خواهد بود تا از پزشک بخواهید موارد مبهم را برای شما روشن کند و نیز از او تقاضای اطلاعات بیش‌تری بکنید.

شیوه‌های درمان:

سرطان حنجره از طریق پرتودرمانی، جراحی، و یا شیمی‌درمانی، درمان می‌شود. بعضی از بیماران، ترکیبی از درمان‌ها را دریافت می‌کنند.

پرتودرمانی (که به آن رادیوتراپی هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند) از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اشعه، تومور و بافت اطراف آن را هدف قرار می‌دهد. پرتودرمانی درمان موضعی است. این نوع درمان تنها بر سلول‌های ناحیه تحت درمان اثر می‌گذارد و اغلب پنج روز در هفته و به مدت پنج تا هشت هفته انجام می‌شود.

سرطان ناحیه حنجره ممکن است تنها از طریق پرتودرمانی و یا با ترکیبی از جراحی و شیمی‌درمانی مورد درمان قرار بگیرد.

• پرتودرمانی به تنهایی: پرتودرمانی به تنهایی برای تومورهای کوچک و یا برای بیمارانی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند به‌کار می‌رود.
• پرتودرمانی همراه با جراحی: پرتودرمانی ممکن است جهت کوچک کردن تومور بزرگ قبل از جراحی و یا از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده در محل بعد از جراحی استفاده شود. اگر تومور بعد از جراحی دوباره رشد کند، اغلب با پرتودرمانی معالجه می‌شود.
• پرتودرمانی همراه با شیمی‌درمانی: پرتودرمانی ممکن است قبل، بعد و یا در حین شیمی‌درمانی به‌کار برده ‌شود.

بعد از پرتودرمانی، بعضی‌ها نیاز دارند که در شکمشان لوله‌های تغذیه‌ قرار بدهند. لوله تغذیه معمولاً به‌طور موقت کار گذاشته می‌شود.

اینها سؤال‌هایی هستند که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید قبل از شروع به پرتودرمانی از پزشک بپرسید:

• چرا به این درمان نیاز دارم؟
• خطرها و عوارض جانبی این بیماری چیست؟
• آیا عوارض جانبی طولانی‌مدت نیز وجود خواهد داشت؟
• آیا قبل از شروع درمان باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟
• درمان من چه زمانی شروع و چه وقت تمام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟
• در طی درمان چه احساسی خواهم داشت؟
• برای مراقبت از خود در طی درمان چه کارهایی می‌توانم بکنم؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهم؟
• گردن من بعد از عمل چطور به ‌نظر خواهد آمد؟
• آیا احتمال برگشت تومور وجود دارد؟
• هر چند وقت یکبار نیاز به معاینۀ عمومی دارم؟

جراحی عملی است که طی آن پزشک با استفاده از یک چاقوی کوچک جراحی و یا لیزر و در حالی‌که بیمار بیهوش است غده یا بافت سرطانی را خارج می‌کند. زمانی‌که بیماری نیاز به جراحی دارد، نوع عمل اساساً بستگی به اندازه و محل دقیق تومور دارد.

انواع مختلفی از برداشتن حنجره (Laryngectomy) (جراحی جهت برداشتن بخشی و یا تمامی حنجره) وجود دارد.

• برداشتن کامل حنجره: جراح تمام حنجره را خارج می‌کند.
• برداشتن یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌طرفۀ حنجره (Hemilaryngectemy): جراح قسمتی از حنجره را خارج می‌کند.
• برداشتن حنجره فوق گلوت: جراح، قسمت بالای دهانه حنجره- قسمت فوقانی حنجره – را خارج می‌کند.
• کوردکتومی (Cordectomy): جراح یکی و یا هر دو تار صوتی را خارج می‌کند.

جراح گاهی غدد لنفاوی گردن را نیز خارج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. به این نوع جراحی برداشتن غده لنفاوی می‌گویند. جراح ممکن است تیروئید بیمار را نیز خارج کند.

در طی جراحی برای سرطان حنجره، ممکن است لازم باشد جراح یک دهانه (منفذ تنفسی) ایجاد کند. (این جراحی تراکئوستومی (Tracheostomy) نام دارد) منفذ تنفسی راه تنفسی جدیدی است که از طریق یک منفذ در جلو گردن به‌وجود می‌آید.

هوا از طریق این منفذ به نای و ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها وارد شده و خارج می‌شود. یک لوله تراکئوستومی که لوله تریک (Trake) نیز نامیده می‌شود، راه تنفسی جدیدی را باز نگه می‌دارد. برای بسیاری از بیماران، منفذ تنفسی، موقتی است و تنها تا زمان بهبودی بیمار بعد از عمل مورد نیاز است. برای آگاهی بیش‌تر دربارۀ منفذ تنفسی به بخش «زندگی با منفذ تنفسی» مراجعه کنید.

بعد از جراحی، بعضی از بیماران ممکن است به‌طور موقت نیاز به لولۀ تغذیه داشته ‌باشند.

اینها سؤال‌هایی است که قبل از جراحی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• بعد از عمل چه احساسی خواهم داشت؟
• آیا نیاز به منفذ تنفسی خواهم داشت؟
• آیا باید یاد بگیرم چطور از خود و یا بریدگی به‌وجود آمدة خود در منزل مراقبت کنم؟
• اثر زخم در کجا قرار خواهد داشت؟ چگونه به ‌نظر خواهد آمد؟
• آیا جراحی بر توانایی تکلم من اثر خواهد گذاشت؟ اگر اینطور است، چه کسی به من آموزش خواهد داد که به شیوه‌ جدید صحبت کنم؟
• چه موقع می‌توانم به فعالیت‌های عادی خود برگردم؟

شیمی‌درمانی به استفاده از داروها جهت از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی گفته می‌شود. پزشک ممکن است یک نوع دارو و یا ترکیبی از داروها را برای بیمار تجویز کند. داروهای سرطان حنجره معمولاً از طریق تزریق به جریان خون وارد ‌می‌شود و در کل بدن جریان می‌یابد.

• شیمی‌درمانی به شیوه‌های مختلفی برای درمان سرطان ناحیه حنجره به‌کار می‌رود: قبل از جراحی و یا پرتودرمانی: در برخی موارد، قبل از جراحی و یا پرتودرمانی، ‌داروهایی برای کوچک‌ کردن یک تومور بزرگ به بیمار داده می‌شود.
• بعد از جراحی و یا پرتودرمانی: شیمی‌درمانی ممکن است بعد از جراحی و یا پرتودرمانی و به‌منظور از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده به‌کار برود. این نوع درمان برای سرطان‌هایی که گسترش یافته‌اند نیز به‌کار می‌رود.
• به‌جای جراحی: شیمی‌درمانی ممکن است همراه با پرتودرمانی و به‌جای جراحی به‌کار برده ‌شود. در این حالت، حنجره را برنمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارند و صدای فرد هم باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند.

شیمی‌درمانی در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، در مطب پزشک، و یا در منزل انجام می‌شود و به‌ندرت بیمار در بیمارستان بستری می‌شود.

اینها سؤال‌هایی است که قبل از شروع شیمی‌درمانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید از پزشک بپرسید:

• چرا به این نوع درمان نیاز دارم؟
• این نوع درمان چه کاری انجام خواهد داد؟
• آیا دچار عوارض جانبی خواهم شد؟ چه کاری می‌توانم در مورد عوارض جانبی انجام دهم؟
• طول درمان من چقدر خواهد بود؟
• هرچند وقت یکبار نیاز به معاینۀ عمومی دارم؟

عوارض جانبی درمان سرطان:

درمان‌های سرطان بسیار قوی هستند. درمانی که سلول‌های سرطانی را از بین برده و یا نابود می‌سازد ممکن است به سلول‌های سالم هم آسیب برساند. به همین خاطر است که درمان‌ها اغلب باعث عوارض جانبی می‌شوند. این بخش به تشریح بخشی از عوارض جانبی هر یک از درمان‌ها می‌پردازد.

عوارض جانبی در همۀ افراد یکسان نیست و حتی این عوارض در هر جلسه با جلسه قبل تفاوت دارد. قبل از شروع درمان، گروه پزشکی، عوارض جانبی احتمالی و اینکه چگونه می‌توان با آنها مقابله کرد را برای شما تشریح می‌کنند. این امر به شما کمک می‌کند که بدانید اگرچه برخی عوارض جانبی ممکن است به‌طور کامل برطرف نشوند، اما بسیاری از آنها بعد از مدتی کم‌تر آزاردهنده خواهند بود.

گفت‌وگو با دیگر بیماران نیز می‌تواند مفید باشد. مددکار اجتماعی، پرستار و یا دیگر اعضای گروه پزشکی می‌توانند ملاقاتی را با بیمارانی ترتیب دهند که درمان مشابهی را دریافت کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسة تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) مقاله‌های مفیدی دربارۀ درمان سرطان و راه‌های مقابله با عوارض جانبی آن دارد، از قبیل: «شما و پرتودرمانی»، «شما و شیمی‌درمانی»، و «توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در مورد تغذیه برای بیماران سرطانی». برای دسترسی به دیگر اطلاعات درباره عوارض جانبی به مقالات مرتبط با این موضوع در پایگاه مراجعه کنید.

پرتودرمانی:

بیمارانی که پرتودرمانی می‌شوند ممکن است برخی و یا تمامی این عوارض جانبی را داشته باشند:

• خشکی دهان: نوشیدن مایعات زیاد و یا استفاده از بزاق مصنوعی برای بعضی از بیماران می‌تواند مؤثر باشد. این ماده به‌صورت اسپری و یا بطری تحت فشاری در دسترس است.
• سوزش گلو و یا دهان: گروه پزشکی برای مقابله با این عوارض دهان شویه‌های خاصی را جهت بی‌حس کردن گلو و دهان و کمک به کاهش سوزش پیشنهاد می‌کند.
• بهبود دیرهنگام بعد از مراقبت‌های دندانی: بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار قبل از پرتودرمانی معاینة دندان و هر گونه کارهای مربوط به آن را انجام دهد.
• پوسیدگی دندان: مراقبت مناسب از دهان می‌تواند به حفظ بهداشت دندان‌ها و لثه‌ کمک کرده و به بیمار احساس بهتری بدهد. اگر مسواک کردن و نخ‌دندان کشیدن به‌صورت معمول برایتان دشواراست، می‌توانید از گاز استریلGauze که یک مسواک نرم است استفاده کنید و یا از مسواکی استفاده کنید که به‌جای تارهای زبر (Bristle) سراسفنجی دارد. دهان‌شویه‌ای که از آب‌نمک، جوش شیرین، و یا ترکیبی از آنها درست شده، دهان را تمیز نگه داشته و مانع فساد دندان‌ها می‌شود. استفاده از دهان‌شویه و خمیردندان حاوی فلوراید هم مفید است.
• تغییراتی در حس چشایی و بویایی: در طی پرتودرمانی، ممکن است غذا برای بیمار طعم یا بوی متفاوتی داشته باشد.
• خستگی مفرط: در طی پرتودرمانی و به‌خصوص در هفته‌های آخر ممکن است بسیار خسته شوید. استراحت اهمیت زیادی دارد، اما پزشکان اغلب به بیماران توصیه می‌کنند که تا حد امکان فعال بمانند.
• تغییراتی در کیفیت صدا: ممکن است صدای فرد ضعیف شود و یا تغییرات آب و هوایی هم روی آن تأثیر بگذارد. تغییرات در صدا و احساس وجود توده‌ای در گلو ممکن است در اثر تورم در ناحیه حنجره در اثر پرتودرمانی به‌وجود بیاید. معمولاً پزشک دارویی را جهت کاهش تورم تجویز می‌کند.
• تغییرات پوستی در ناحیه تحت درمان: پوست در ناحیه تحت درمان گاهی قرمز و یا خشک می‌شود. مراقبت مناسب از پوست در این مرحله حائز اهمیت بسیار است. سعی کنید که این ناحیه را در معرض هوا قرار دهید ولی از آن در مقابل خورشید محافظت کنید. نباید قبل از پرتودرمانی چیزی روی پوست خود قرار دهید. همچنین، هرگز نباید بدون مشورت با پزشک از لوسیون و یا کرم استفاده کنید.

جراحی:

بیمارانی ‌که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، ممکن است به هر یک از این عوارض جانبی دچار شوند:

• درد: ممکن است در روزهای اول بعد از عمل احساس ناراحتی کنید. به هر حال، دارو معمولاً می‌تواند درد را کنترل کند. باید به راحتی با پزشک و یا پرستار در مورد کاهش درد حرف بزنید.
• کمبود انرژی: احساس خستگی و یا ضعف بعد از جراحی بسیار رایج است. زمان بهبود عمل برای هر بیمار متفاوت است.
• تورم در گلو: بیمار به مدت چند روز بعد از عمل، قادر به خوردن، نوشیدن، و یا فرو دادن غذا نخواهد بود. بیمار در ابتدا، مایعات را از طریق یک لوله داخل وریدی (IV) که درداخل بازو قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بعد از یک یا دو روز، غذا و مایعات را از طریق یک لوله تغذیه (که در طی جراحی کار گذاشته‌اند) که از طریق بینی و گلو به معده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود دریافت می‌کند.

وقتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌که تورم برطرف می‌شود و محل مورد نظر، شروع به بهبود ‌کند، لولۀ تغذیه برداشته می‌شود. فرو دادن غذا در ابتدا مشکل است و بیمار ممکن است نیاز به کمک پرستار و گفتار درمانی داشته باشد. اما به‌زودی غذای معمول را خودش خواهد خورد.

اگر برای مدت بیش‌تری نیاز به لوله تغذیه ‌باشد، لوله تغذیه‌ای که مستقیماً به شکم می‌رود را برای بیمار کار می‌گذارند. بیش‌تر بیماران به تدریج دوباره شروع به خوردن غذاهای سفت می‌کنند ولی برای تعداد کمی این لولۀ تغذیه ممکن است به‌طور دائم کار گذاشته‌ شود.

• تولید خلط زیاد: بعد از عمل، ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و نای خلط زیاد تولید می‌کنند، که به آن خلط سینه (Sputum) هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. برای خارج کردن آن، پرستار با قرار دادن لوله پلاستیکی کوچکی در منفذ تنفسی، ساکشن (عمل مکش) را به‌آرامی انجام می‌دهد. به بیمار یاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند که سرفه کند و خلط را بدون کمک پرستار ساکشن کند.
• بی‌حسی، سفتی و ضعف: بعد از جراحی حنجره، ممکن است قسمتی از گردن و گلوی بیمار بعلت بریده‌ شدن اعصاب، بی‌حس شود. علاوه براین، شانه، گردن، و بازوی شما معمولاً ضعیف و سفت می‌شود و برای بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری، بعد از درمان نیاز به ورزش درمانی داشته باشید.
• تغییرات در وضعیت ظاهری: گردن بیمار تا حدودی کوچک‌تر خواهد شد و اثرات زخم روی آن باقی خواهد ماند. بعضی‌ها پوشیدن لباسی که روی گردن را بپوشاند مفید می‌دانند.
• تراکئوستومی: بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند یک منفذ تنفسی خواهند داشت. در بسیاری از جراحی‌های برداشتن حنجره فوق گلوت و جراحی برداشتن قسمتی از حنجره، منفذ تنفسی موقتی است. بعد از یک دوره کوتاه درمان، لوله برداشته شده و منفذ تنفسی بسته می‌شود. بیمار باید بعد از آن قادر باشد که به‌طور طبیعی تنفس کرده و صحبت کند. در هر حال صدای فرد ممکن است کمی خشن و ضعیف باشد.

بعد از جراحی برداشتن کامل حنجره، منفذ تنفسی دائمی است. اگر بیماری تحت عمل جراحی کامل حنجره قرار گیرد، باید یاد بگیرید که به شیوۀ جدید صحبت کنید. بخش یاد بگیریم دوباره حرف بزنیم اطلاعاتی را در این مورد ارائه می‌دهد. بیش‌تر اطلاعات دربارۀ منفذ تنفسی را می‌توان در بخش زندگی با منفذ تنفسی پیدا کرد.

شیمی‌درمانی:

عوارض جانبی شیمی‌درمانی بستگی زیادی به داروهای خاص و میزان تجویز آن دارد. به‌طور کل، داروهای ضد سرطان بر سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شود تأثیر می‌گذارند، به‌خصوص بر:

• سلول‌های خونی: این سلول‌ها باعفونت مبارزه کرده، به انعقاد خون کمک می‌کنند و اکسیژن را به تمام نقاط بدن می‌رسانند. زمانی‌که دارو‌ها بر سلول‌های خونی اثر می‌گذارند، احتمال بیش‌تری وجود دارد که بیمار به عفونت دچار شده، به‌سادگی کبود شده و یا خونریزی کند و ممکن است احساس ضعف و خستگی هم بکند.
• سلول‌های موجود در ریشه مو: شیمی‌درمانی گاهی منجر به ریزش مو می‌شود، ولی موها دوباره رشد می‌کنند، اما موهای جدید تا حدودی در رنگ و بافت متفاوت از قبل خواهند بود.
• سلول‌هایی که دستگاه گوارشی را می‌پوشانند: شیمی‌درمانی می‌تواند باعث کم اشتهایی، تهوع و استفراغ، اسهال، و یا سوزش لب و دهان شود. بسیاری از این عوارض جانبی با دارو‌ قابل درمان هستند.

تغذیه:

بعضی از بیمارانی که تحت درمان سرطان حنجره قرار گرفته‌اند، میل به غذا را از دست می‌دهند. درد و تغییرات در بو و طعم غذا خوردن را برای بیمار مشکل می‌کند. با این‌حال، تغذیه خوب بسیار مهم است. خوب ‌خوردن به این معناست که شما کالری و پروتئین کافی دریافت می‌کنید تا از کاهش وزن جلوگیری کرده، قدرت خود را دوباره به‌دست بیاورید، و بافت‌های سالم را بازسازی ‌کنید.

اگر به‌دلیل خشکی دهان در اثر پرتودرمانی، خوردن مشکل باشد، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان غذا‌های نرم و ملایمی‌ را که با سس و آب‌گوشت نرم شده امتحان کرد. سوپ ‌غلیظ، پودینگ، و میلک شیک (مخلوط شیر، شربت و بستنی) اغلب برای فرو دادن آسان‌تر هستند. پرستار و متخصص تغذیه به شما در انتخاب غذای مناسب کمک خواهند کرد.

بعد از جراحی و پرتو‌درمانی، بعضی از بیماران نیاز به لوله تغذیه خواهند داشت که در شکم تعبیه می‌شود. بیش‌تر بیماران به آرامی به تغذیۀ معمول خود برمی‌گردند. یادگیری فرو دادن غذا ممکن است نیاز به تمرین و نیز کمک یک پرستار و یا گفتاردرمانی داشته باشد. برای عده‌ای از بیماران فرو دادن مایعات راحت‌تر است، و برای عده‌ای دیگر غذای جامد بلع راحت‌تری خواهد داشت. شما خودتان خواهید فهمید که کدام برایتان مناسب‌تر است.

زندگی با منفذ تنفسی:

یاد گرفتن زندگی با تغییرات به‌وجود‌آمده توسط سرطان حنجره یک چالش خاص است. اعضای گروه پزشکی تمام تلاش خود را خواهند کرد که هر‌چه زودتر به زندگی عادی خود برگردید.

اگر دارای منفذ تنفسی باشید، شما باید یاد بگیرید که چگونه از آن مراقبت کنید:

• قبل از ت
  

  نظرات شما عزیزان:

  نام :

  آدرس ایمیل:

  وب سایت/بلاگ :

  متن پیام:

  نظر خصوصی

   کد را وارد نمایید:

  

   

   

   

  عکس شما

  آپلود عکس دلخواه:
  

  

  

  

  

  

  
  

  

  

  

  

  

  
  

  
  

  

  

  

  

  

  
  
  
  
  
  
  نويسنده : فرانک رجبی دوست | تاريخ : دو شنبه 22 مهر 1392برچسب:آنچه باید دربارۀ سرطان حنجره بدانید,

  | نوع مطلب : <-PostCategory-> |